-
1 базмæлын кæнын
1) привести в движение, двинуть, тронуть с места; заставить идти вперёд2) взбудоражить, расшевелить -
2 басæлын кæнын
заморозить, обморозить -
3 змæлын кæнын
1) двигать2) раскачивать -
4 сызмæлын кæнын
1) пошевельнуть, подвинуть2) всколыхнуть; привести в движение -
5 сæлын кæнын
замораживать; обмораживать -
6 фезмæлын кæнын
двинуть, сдвинуть, тронуть -
7 фезмӕлын кӕнын
დაძვრა, მიწევა, გადაწევა -
8 базмæлын
-
9 змæлын
двигаться, шевелить, шевелиться -
10 сызмæлын
-
11 сæлын
1. гл.мерзнуть, замерзать, застывать2. сущ.сæлыны стъæлф – точка замерзания
-
12 фезмæлын
-
13 змӕлын
გადადგმა, განძრევა, რხევაзмӕлын кӕнын ა) გადადგმა, მიდგმა, მიჩოჩება; ბ) გაქან-გამოქანება, დარწევაзмӕлы ინძრევა, ირხევა -
14 сӕлын
1) მოყინვა2) გაყინვაсӕлын кӕнын გაყინვა, გაციება; მოყინვა, დაზრობა -
15 адрис
-
16 хъус
хъусы хæлын – анат. барабанная перепонка
хъусы сæтæлхъузг – анат. ушная раковина
идиом. хъустæ фæхъил кæнынидиом. хъустыл æрцæуынидиом. хъустыл æруайын -
17 дойны
-
18 кад
почёт, уважение; славакад æмæ намыс – честь и слава
кады хъуыддаг – дело чести
кады гæххæтт – почетная грамота
кады ном – почетное звание
уый дæуæн кад у – это для тебя честь
кадмæ бæллын, тырнын – стремиться к славе, к. почету; желать славы, почета
кадыл мæлын – перен. желать, жаждать сливы, почета
-
19 майдыма
1) по крайней мере; хоть бы; на худой конецДыууæ мæгуыр зæронды æрвылбон сæхи хурмæ тавынц куы Тедойы, куы Симоны дуармæ. Сæхи ирхæфсынц сæ лæппуйы бонтæ мысынæй, сæхицæй æппæлынæй. Æндæр сын сæ фадат ницы дæтты нæдæр исты аразынæн, нæдæр хъуыды кæнынæн, нæдæр, майдыма, хи ирхæфсынæн. – Два бедных старика греются на солнышке то у калитки Тедо, то у калитки Симона. Себя они развлекают тем, что вспоминают свою молодость и бахвалятся. У них нет возможности заниматься чем-нибудь другим: ни мастерить что-нибудь, ни предаваться размышлениям, ни, на худой конец, развлекаться. (Джыккайты Ш., Ирон аив дзырды зæрингуырд)
2) а если, а если бы; вдруг, а вдругУазæг чызджы иунæгæй куыд ауагътат, майдыма йæ исчи аскъæфта, уæд ма цы цæсгом равдисдзыстут?! – Как вы отпустили гостившую у нас девушку одну, а если кто-нибудь ее похитит, тогда как вы еще посмеете показать свое лицо?! (Бекъойты Е. Фатимæ)
Афтæ хуыздæр уыдзæн, майдыма нæм æнæнхъæлæджы уазджытæ фæзынди. – Так лучше будет, а не то вдруг к нам нежданные гости придут. (Дзасохты М., Дзæбидыры хъул)
-
20 худæг
(мн. худджытæ)1. прич. 2. прил.смешной, забавный, потешный3. сущ.1) тот, кто смеется2) смеххудæгау кæнын – подсмеиваться
худæгæй мæлын – разг. помирать со смеху
идиом. худæджы дзæкъул
- 1
- 2
См. также в других словарях:
СЫДЖЫТЫЛ СÆМБÆЛЫН КÆНЫН — Баныгæнын. Къуырисæр, æртыццæг æмæ майрæмбоны мард йæ сыджытыл сæмбæлын кæнын нæ фæтчыд. (Ф. 2001, 5.) Цæй æмæ уал нæ зиан йæ сыджытыл сæмбæлын кæнæм. (Биазырты Д. Фаззæттæ.) О, нæ хорз адæм!.. Уæлдай арфæйаг уæнт... Барсæгатæ, мæ мæгуыр мыггаджы … Фразеологический словарь иронского диалекта
БЫНДУР ЗМÆЛЫН КÆНЫН — Искæй фæндтæ халын, исты дæрæн кæнын. Габе: Макæ ма, Мæцыхъо! Уыдон дæр, дам, ын йæ бындур хорз нызмæлын кодтой. Тагъд тагъд дзы нæ ферох уыдзысты. (Туаты Д. Сидзæргæс.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
БÆСТÆ ЗМÆЛЫН КÆНЫН — Тыхсын кæнын, æнцойад, сабырдзинад халын. Сауджынтæ бæстæ сæзмæлын кодтой, кæмæн йæ ус æрвитын кæдтой, кæуыл аргъуыдтой. (Секъа, Дыса.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
НЫХАС СÆМБÆЛЫН КÆНЫН — Искуыдæм искæй дзырдтæ, фæдзæхстытæ фæхæццæ кæнын, радзурын, бамбарын кæнын. Ацы хатт дæр та йæм... фæхæццæ сты мæ ныхæстæ. (Козаты Х. Æнæныгæд мард.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
БАЗЫРТÆ ЗМÆЛЫН КÆНЫН — Ныфс дæттын, ныфс уадзын, исты аразынмæ ныфс хæссын. Æмæ, æвæдза, уарзондзинады адджын тæф зæрдæйы базыртæ базмæлын кодта, афтæ нал вæййы бæрæг бæрц, бæрæг кæрон адæймаджы зардæн. (Галаты Б. Музыкæ æмæ царды уаг.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
БАНДОН НÆ ФЕЗМÆЛЫН КÆНЫН — 1. Исты саразыныл нæ батыхсын, нæ бацархайын. 2. Искæй бацыдæй бынатæй нæ фезмæлын … Фразеологический словарь иронского диалекта
ДЗЫХ НÆ БАЗМÆЛЫН КÆНЫН — Ницы сдзурын. Бинонтæй Хъапланы дзурынмæ йæ дзых дæр ничи базмæлын кодта. (Биазырты Д. Алæмæт.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ДЫМГÆ ЗМÆЛЫН КÆНЫН — тж. ДЫМГÆ ДÆ ЗМÆЛЫН КÆНЫ Тынг слæмæгъ, смæллæг уын … Фразеологический словарь иронского диалекта
РИХИ ДÆР НÆ ФЕЗМÆЛЫН КÆНЫН — Кæйдæр кæнæ цыдæр æппындæр ницæмæ дарын, кæйдæр тыххæй хуыз æппындæр нæ фендæр кæнын. И бровью не повел; и в ус не дуть. He did not turn a hair … Фразеологический словарь иронского диалекта
ÆРФЫГ НÆ ФЕЗМÆЛЫН КÆНЫН — Кæмæйдæр æппындæр не фсафмы кæнын. И бровью но повел … Фразеологический словарь иронского диалекта
СÆРЫЛ СÆМБÆЛЫН КÆНЫН — Ныццæвын … Фразеологический словарь иронского диалекта
